Trong thực tế, việc giao dịch dân sự đối với chủ thể không đảm bảo đầy đủ năng lực dân sự gây ra nhiều hậu quả và hệ lụy kèm theo. Vì vậy, cần nắm rõ các quy định pháp luật để đảm bảo tối đa quyền và lợi ích hợp pháp, tránh những tổn thất không đáng có.

1. Tóm tắt câu hỏi của khách hàng

Chào Luật sư, tôi tên Bảo. Năm ngoái tôi có mua một chiếc xe máy của người làng bên cạnh với giá 10 triệu đồng để làm phương tiện đi lại. Hai bên có ký giấy mua bán tay và tôi đã thanh toán đầy đủ bằng tiền mặt. Nay vợ người bán xe đến nhà tôi yêu cầu trả lại xe với lý do chú ấy bị tâm thần nên chú được xem là người bị mất năng lực dân sự và không có khả năng quyết định việc mua bán tài sản có giá trị. Luật sư cho tôi hỏi năng lực dân sự là gì? Trong trường hợp của tôi có phải trả lại xe hay không?

2. Luật sư tư vấn về năng lực dân sự

Chào anh, Luật Gia Vinh đã nhận được yêu cầu tư vấn của anh, về vấn đề này, Luật sư có ý kiến tư vấn như sau:

2.1. Năng lực dân sự của cá nhân là gì?

Bộ luật dân sự 2015 quy định năng lực dân sự của một cá nhân bao gồm năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự, cụ thể:

Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân có quyền dân sự và nghĩa vụ dân sự. Tất cả cá nhân đều có năng lực pháp luật dân sự như nhau. Nội dung năng lực pháp luật dân sự của cá nhân gồm:
- Quyền nhân thân không gắn với tài sản và quyền nhân thân gắn với tài sản
- Quyền sở hữu, quyền thừa kế và quyền khác đối với tài sản.
- Quyền tham gia quan hệ dân sự và có các nghĩa vụ phát sinh từ quan hệ đó.
Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự

Luật sư tư vấn năng lực dân sự của cá nhân

2.2. Khi nào một người được xem là mất năng lực pháp luật dân sự, mất năng lực hành vi dân sự?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 16 Bộ luật dân sự 2015 thì năng lực pháp luật dân sự của cá nhân có từ khi người đó sinh ra và chấm dứt khi người đó chết.

Như vậy, năng lực pháp luật dân sự của một người sẽ tồn tại kể từ khi một người được sinh ra và tồn tại cho tới khi người đó chết.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, năng lực pháp luật của cá nhân xuất hiện từ khi người đó còn trong bào thai (như quyền thừa kế, quyền này được Nhà nước thừa nhận và bảo vệ nếu người đó được sinh ra và còn sống); có những quyền nhân thân mà đến một độ tuổi nhất định mới có (như: quyền của vợ, chồng, giám hộ,…). Cũng có những quyền mà sau khi cá nhân chết đi mới có (như: quyền được khai tử) hoặc khi chết đi mà quyền đó vẫn còn (như: quyền giữ bí mật đời tư, quyền hình ảnh,…).

Đối với năng lực hành vi dân sự, căn cứ tại khoản 1 Điều 22 Bộ luật dân sự 2015 thì khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Như vậy, điều kiện để một người bị xem là mất năng lực hành vi dân sự là người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi và có yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan. Và người này chỉ được xem là mất năng lực hành vi dân sự khi Tòa án tuyên bố họ là người mất năng lực hành vi dân sự.

Đối với trường hợp của anh đưa ra, mặc dù người nhà của chú bán xe nói rằng chú bị tâm thần nhưng vẫn cần phải có quyết định của Tòa án tuyên bố người này bị mất năng lực hành vi dân sự thì mới xem là chú này bị mất năng lực hành vi dân sự.

Trong trường hợp người nhà chú cung cấp được quyết định của Tòa tuyên người bán xe bị mất năng lực hành vi dân sự tính từ thời điểm trước khi bán xe cho anh thì giao dịch anh và chú bị vô hiệu, các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Nói cách khác là anh trả lại xe và gia đình người bán xe phải trả lại tiền cho anh.

3. Dịch vụ Luật sư giải quyết các vụ việc dân sự

Luật Gia Vinh chuyên giải quyết các vụ việc liên quan đến tranh chấp đất đai, hôn nhân gia đình, lao động,… và các vụ việc dân sự khác. Luật Gia Vinh với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dân sự, xử lý và giải quyết các vấn đề liên quan đến các vụ việc dân sự với châm ngôn “Luôn xem khách hàng là người thân và cam kết đồng hành hỗ trợ khách hàng tốt nhất”. Vì vậy, đội ngũ Luật sư của Luật Gia Vinh luôn hết mình hỗ trợ quý khách hàng đến với Luật Gia Vinh.

Trên đây là những tư vấn về Năng lực dân sự của cá nhân. Nếu còn thắc mắc, cần tư vấn và giải đáp cụ thể hơn, Quý khách hàng vui lòng để lại câu hỏi tại đây.

———

Thông tin liên hệ Luật Gia Vinh:

Văn phòng luật sư Hồ Chí Minh:

Website: https://luatgiavinh.vn/

Điện thoại: 090 579 8868

Email: luatgiavinh@gmail.com

Trụ sở – Văn phòng Thủ Đức: Số 38, Đường 31D, phường An Phú, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh.

Website: https://luatsuhochiminh.vn

Điện thoại: 0839868968

Văn phòng luật sư tại Đồng Nai: Số 1796 Đường Nguyễn Ái Quốc, phường Trung Dũng, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai

Website: luatsudongnai.vn – Luatsubienhoa.com

Văn phòng luật sư tại Gò Vấp: Số 1 (Tầng 3) Đường số 53, Phường 14, Quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh